Tại sao kỳ nam và trầm hương lại có sự chênh lệch lớn về giá cả

 Nếu ví kim cương là báu vật trong các loại tài sản quý giá, thì kỳ nam chính là bảo vật trong thế giới trầm hương. Một chuỗi hạt trầm hương thông thường, không phải kỳ nam, có thể có giá thị trường khoảng vài trăm triệu đồng, nhưng một chuỗi hạt kỳ nam cùng trọng lượng có thể có giá trên một tỷ đồng, chênh lệch gần 10 lần. Các sản phẩm khác từ kỳ nam và trầm hương cũng có sự khác biệt lớn về giá tùy thuộc vào chất lượng. Vậy tại sao kỳ nam lại quý hơn trầm hương nhiều lần như vậy? Rất nhiều người chỉ dừng lại ở quan điểm rằng kỳ nam có lượng dầu cao hơn và mùi hương thơm hơn trầm hương. Thực ra, kỳ nam có giá trị cao hơn trầm hương còn vì nhiều bí mật khác mà chúng ta chưa biết. Hôm nay, tôi sẽ giải thích kỹ hơn về kỳ nam.

1. Sự hình thành của kỳ nam

Về sự hình thành của kỳ nam, trong ngành luôn có nhiều quan điểm khác nhau, nhưng theo tài liệu cổ, trong cuốn "Nha Châu Chí" từng ghi chép: "Các nhánh cây hương, khi bị khoét rỗng, nếu cây vẫn sống thì sẽ có mùi hương phát ra. Kiến lớn sẽ đào tổ trong cây, ăn mật đá và để lại các dấu vết trong gỗ, sau nhiều năm, cây sẽ hấp thụ mật và hình thành kỳ nam." Theo người xưa, kỳ nam hình thành khi cây bị kiến hoặc ong làm tổ, cây hấp thụ chất tiết từ kiến và ong cùng với một loại nấm đặc biệt, từ đó tạo thành kỳ nam. Kỳ nam chưa hoàn toàn lão hóa được gọi là "sinh kết", còn kỳ nam đã lão hóa hoàn toàn thì gọi là "thục kết".

Ngày nay, sự hình thành của kỳ nam còn được giải thích qua hai loại: kỳ nam hình thành cùng với trầm hương chết và kỳ nam hình thành khi cây trầm còn sống. Kỳ nam từ cây sống thường hình thành ở rễ, thân, hoặc nhánh cây, và dù nó nằm ở đâu, xung quanh nó không có trầm hương thường, chỉ có gỗ trắng. Qua tất cả các quan điểm, có thể thấy rằng việc hình thành kỳ nam rất khó khăn và hiếm hoi.

2. Sản lượng kỳ nam

Chúng ta đều biết trầm hương tự nhiên đã rất khó hình thành, vì thế rất quý hiếm. Xác suất một cây trầm kết tinh trầm hương là dưới 1%, và xác suất để một cây trầm có kỳ nam còn thấp hơn nhiều, chỉ khoảng 1/10.000. Thêm vào đó, kỳ nam thường nằm sâu trong rừng rậm, hoặc ẩn sâu trong thân cây, rất khó tìm kiếm. Những báu vật quý giá nhất trên thế giới thường được bảo vệ bởi các sinh vật hiếm gặp, và kỳ nam cũng vậy, với rắn độc bảo vệ xung quanh. Vì vậy, tìm được kỳ nam là điều vô cùng may mắn.

3. Phân loại kỳ nam

Trước đây, kỳ nam không có nhiều loại như hiện nay. Tuy nhiên, do quá trình biến đổi và lão hóa dầu khác nhau, kỳ nam ngày nay có nhiều màu sắc khác nhau. Hiện tại, kỳ nam có các loại như bạch kỳ nam , thanh kỳ nam, hồng kỳ nam, hắc kỳ nam đen, và hoàng kỳ nam. Trên thị trường, hắc kỳ, thanh kỳ và hoàng kỳ là phổ biến nhất, còn hồng kỳ nam thì hiếm hơn.

4. Phẩm chất của kỳ nam

Phân loại phẩm chất của kỳ nam cũng có nhiều tranh cãi. Thông thường, bạch kỳ nam và thanh kỳ được coi là tốt nhất, nhưng giống như không thể so sánh đơn giản giữa "sinh kết" và "thục kết", chất lượng kỳ nam phải được đánh giá cụ thể từng khối, không thể áp dụng chung một quy chuẩn.

5. Phân loại kỳ nam theo lượng dầu

Một trong những tiêu chuẩn phân loại kỳ nam theo lượng dầu là: Loại một phải chứa trên 50% dầu, loại hai trên 35%, loại ba trên 25%, loại bốn trên 15%, và loại năm trên 5%. Kỳ nam loại một với lượng dầu trên 50% thường có kích thước nhỏ, mỗi khối hiếm khi vượt quá vài chục gram, nếu nặng hơn 100 gram thì cực kỳ hiếm.

Ngoài ra, chất lượng kỳ nam còn phụ thuộc vào vị trí kết tinh trên cây. Những cây kỳ nam mọc ở bướu cây hoặc nhánh thường có chất lượng cao hơn.

Sự khác biệt giữa kỳ nam và trầm hương

1. Kỳ nam thường không đặc như trầm hương, trầm hương chất lượng cao khi thả vào nước sẽ chìm, trong khi kỳ nam thường chỉ nửa chìm nửa nổi, rất ít loại kỳ nam tốt mới chìm hoàn toàn.
2. Trầm hương thường cứng, trong khi kỳ nam lại mềm hơn do chứa nhiều dầu, có độ dẻo, và có thể vo thành viên hương.
3. Dưới kính hiển vi, các tuyến dầu của trầm hương tập trung lại, trong khi các tuyến dầu của kỳ nam rõ ràng và riêng biệt.
4. Kỳ nam chứa nhiều dầu hơn trầm hương, và mùi hương cũng ngọt ngào hơn. Trầm hương không đốt gần như không có mùi, trong khi kỳ nam tỏa ra mùi hương mát và ngọt ngay cả khi chưa đốt.
5. Khi đốt, mùi hương của trầm hương khá ổn định, nhưng kỳ nam có sự thay đổi mùi hương từ đầu đến cuối, theo từng tầng hương.
6. Dầu của trầm hương phát triển từ ngoài vào trong, còn dầu của kỳ nam phát triển từ trong ra ngoài.
7. Kỳ nam phản chiếu ánh sáng mờ như đang thấm dầu, trong khi trầm hương phản chiếu sáng bóng.

Các loại kỳ nam phổ biến

Trên thị trường hiện nay, kỳ nam có thể chia thành ba loại chính: "bạch kỳ", "thanh kỳ" "Hoàng kỳ" và "hắc kỳ". "Bạch kỳ" thực ra là kỳ nam chưa hoàn toàn lão hóa, tương tự như "sinh kết" của trầm hương. "Lục kỳ" là kỳ nam đã qua quá trình lão hóa. "Hắc kỳ" không có nghĩa là kỳ nam có màu đen, mà do kết cấu dầu của nó cứng hơn. Phân loại này không dựa trên màu sắc mà theo quá trình lão hóa và tính chất dầu.